رژیم غذ ایی مناسب ماه رمضان

ماه مبارک رمضان فرصت خوبی برای تجدیدنظر درخصوص شیوه متعادل و سالم زندگی و رژیم غذایی است. روزه گرفتن روش مناسبی برای مهار عادت های بدغذایی و نظم دادن به برنامه غذایی می باشد. این ماه فرد را به استراحت دادن به معده ملزم می کند و در نتیجه سمومی که در بدن تجمع کرده است دفع می شود. خوردن یک غذای متعادل و مایعات کافی بین ساعت افطار تا سحر از اهمیت زیادی برخوردار است. در خصوص روزه داری در این ماه مبارک پای گفته های دکتر موسی صالحی، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شیراز متخصص غذا، تغذیه و رژیم های درمانی می نشینیم. وی در مورد روزه گرفتن چنین می گوید: امسال ماه مبارک رمضان از اهمیت ویژه ای برخوردار است اولا چون در ماه های شهریور و مرداد که ماه های گرم است واقع شده و دوم این که به طور کلی نوع برنامه غذایی مردم در حال تغییر و تبدیل به غذاهای غیر سالم مانند فست فود و غذاهای آماده است که ضرورت پرداختن به تغذیه سالم در ماه مبارک را دو چندان می کند . وی ادامه می دهد، در ارتباط با تغذیه در این ماه مبارک به دلیل تاثیر مثبتی که روزه گرفتن بر سلامت انسان دارد باید اصول کلی سلامت در آن رعایت شود تا مقاومت بدن هم در برابر تشنگی و گرسنگی افزایش یابد. وی توصیه می کند که به هنگام سحر و نزدیک اذان نباید غذاهای جامد خورده شود ، به دلیل این که پس از اذان فرد نمی تواند آب بخورد و غذاهای جامد یک ساعت پس از خورده شدن تازه نیاز به آب دارند تا هضم شان کامل شود. اگر فردی غذاهایی مانند چلوخورشت، کباب و یا مواد غذایی سرخ شده در روغن استفاده کند یک ساعت پس از اذان بدنش به شدت نیازمند آب می شود تا هضم را کامل کند در حالی که وی روزه است و نمی تواند آب بخورد. این امر باعث وارد شدن فشار شدید به کلیه ها می شود. شیوه درست این است که در سحر عمدتا آب بیشتر بنوشید، اگر تمایل دارید ۲ لیوان شیر را با ۲ تا ۳ لیوان آب مخلوط کنید تا مخلوطی از شیر و آب را همراه ۵۰ گرم خرما که در کنار آن قرار داده اید در حد فاصل بین نماز و نافله ها میل کنید یک لیوان از این مخلوط آب و شیر با ۳ تا ۴ دانه خرما بخورید. مدتی صبر کنید و بعد دوباره یک لیوان از مخلوط آب و شیر را با ۳ یا ۴ دانه خرما بخورید. به این ترتیب تا سحر ۴ تا ۵ لیوان آب را که کمی شیر در داخل آن بوده با ۵۰ تا ۱۰۰ گرم خرما خورده اید. به این طریق انرژی و پروتئین بدن تامین شده و آب زیادی نیز میل کرده اید و صبح روز بعد احساس تشنگی نخواهید کرد . وی تاکید کرد: غذاهای جامد مانند نان، برنج، خورشت ها به خصوص مواد غذایی سرخ کردنی، کباب و… یک ساعت پس از خوردن چون گوارش آن ها در روده شروع می شود و برای هضم باید در محیط، آب وجود داشته باشد و از آن جایی که فرد نمی تواند آب بخورد، ناچار است از ذخایر آب بدنش استفاده کند، حجم خون پایین می آید، کلیه ها دیگر فعالیت طبیعی نمی کنند و چون روزهای تابستان طولانی است به کلیه ها آسیب می رسد.

اگر فرد روزه دار می خواهد برنج بخورد، نباید بیشتر از ۵ قاشق باشد و خورشت نیز نباید چرب باشد حجم زیاد غذا آب زیادی می طلبد . این استاد دانشگاه می گوید: در سحر آب و میوه بیشتری مصرف کنید. اگرچه این کار باعث می شود گرسنه شوید اما گرسنگی ماه رمضان برای سلامت مفید است.

گرسنگی ماه رمضان عامل اصلی سلامت است. یعنی این که فرد تا گرسنه نشود بدن سراغ چربی های ذخیره شده نمی رود که از آن ها به عنوان منبع انرژی استفاده کند. وی گفت: متاسفانه در ماه مبارک برخی افراد بیشتر از حالت عادی غذا می خورند و پس از خوردن غذای سنگین با شکم پر می خوابند و از آن جایی که بدن ناچار است انرژی به دست آمده را که استفاده نمی شود به چربی تبدیل کند در نتیجه هم چربی مضر و هم کلسترول و مقدار ذخایر چربی بالا می رود. با اتخاذ این شیوه به جای این که روزه گرفتن برای سلامت مفید باشد، مضر خواهد بود. در مورد افطار نیز باید گفت: افطار را با کمی آب ولرم و چند دانه خرما شروع کنید و بعد از اقامه نماز مغرب و عشاء، به اندازه یک کف دست نان و یک ظرف ماست خوری سوپ بخورید و سپس تا وقتی که بیدار هستید میوه های مختلف بخورید تا آب، ویتامین و املاح بدن از طریق میوه تامین شود و مابقی انرژی نیز که بدن لازم دارد از ذخایر چربی تامین شود. در غیر این صورت، شیوه ای که الان مرسوم است که به هنگام افطار از غذاهای سرخ شده استفاده می شود و یک ساعت بعد نیز وعده ای به عنوان شام می خورند، چربی بدن بالا می رود و فرد نسبت به روزهای عادی مریض تر می شود. وی ادامه داد روزه مولا علی (ع) که بعد نماز خواندن با خوردن آب شروع و با قرص نانی که نیمی از آن را به سائل می داد افطار می شد و بقیه وقت خود را به عبادت می گذراند هیچ شباهتی به روزه های ما که با سحری مفصل و افطاری با غذاهای سرخ کردنی و پرتجملات و بعد از آن نیز به سفره شام ختم می شود، ندارد.

وی اشاره می کند مردم به جای خوردن غذاهای سنگین آن هم چندین بار مکرر به خوردن میوه های فراوان و آب فراوان بپردازند و روزه خود را با کمی نان و آب ولرم شروع و به خوردن میوه در افطار ختم کنند. وی هم چنین اشاره می کند افراد دیابتی ملزم به خوردن ۶ وعده غذا در روز هستند، یعنی هر ۳ ساعت یک وعده کوچک به اندازه کف دست نان و با گرفتن روزه باعث به هم خوردن تعادل قند خون خود می شوند. نباید روزه بگیرند چون روزه برای به دست آوردن سلامت است و نباید کاری کرد تا سلامت روزه دار به خطر بیفتد.وی در مورد افرادی که مشکلات کلیوی دارند گفت: تمامی محققین اسلامی معتقدند که هرکس که کلیه سنگ سازی دارد یا به نوعی دچار مشکل کلیوی، عفونت کلیوی، نفرور و یا نفریت باشد به هیچ عنوان نباید تشنگی و یا گرسنگی را تحمل کند.

وی گفت: در مورد بیمارانی که از زخم معده و زخم روده رنج می برند وضعیت فرق می کند. برای افرادی که از زخم معده رنج می برند روزه گرفتن خوب است چون معده استراحت می کند و زخم ها التیام می یابد. اما در خصوص زخم روده، روزه گرفتن توصیه نمی شود چون به هنگام افطار و یا سحری با خوردن غذای زیاد مقدار اسید زیاد می شود و زخم را تشدید می کند. در مورد نوجوانان در سن بلوغ به خصوص دخترانی که ۲ سال قبل از سن بلوغ و ۲ سال بعد از بلوغ، هستند نباید هیچ گونه فشار و اجباری باشد. آن ها که در این دوره در حالت تکامل هستند با هرگونه استرس، تشنگی و گرسنگی دچار توقف رشد می شوند. این افراد که به خاطر روزه گرفتن دچار اختلال رشد می شوند در آینده بارداری و شیردهی موفقی نخواهند داشت. دکتر صالحی هم چنین ورزش های سبک یک و یا ۲ ساعت پس از افطار را توصیه می کند و می افزاید: اگر در وسط روز ورزش انجام می دهید باید محیط خنک باشد